Canis Lupaster (Afrika Altın Kurdu)
Canis lupaster, köpekgiller (Canidae) familyasına ait, Afrika'ya özgü bir kurt türüdür. Daha önce altın çakal (Canis aureus) türünün bir alt türü olarak kabul edilmekteydi; ancak genetik araştırmalar, Afrika altın kurdunun aslında gri kurt (Canis lupus) ile daha yakından ilişkili olduğunu ortaya koymuştur. Bu nedenle, ayrı bir tür olarak kabul edilmiştir.
Taksonomi ve Evrim
- İlk Tanımlama: İlk olarak Friedrich Wilhelm Hemprich ve Christian Gottfried Ehrenberg tarafından 1832 yılında Canis aureus lupaster olarak tanımlanmıştır.
- Genetik Kanıtlar: 2015 yılında yapılan genetik analizler, Afrika altın kurdunun altın çakal ile değil, gri kurt ve Habeş kurdu (Canis simensis) ile daha yakından ilişkili olduğunu göstermiştir. Bu bulgular, türün Canis lupaster olarak yeniden sınıflandırılmasına yol açmıştır.
- Filogenetik İlişkiler: Afrika altın kurdunun, yaklaşık 6-7 milyon yıl önce Avrasya'dan Afrika'ya göç eden bir kurt soyundan geldiği düşünülmektedir.
Fiziksel Özellikler
- Boyut: Orta büyüklükte bir köpekgildir. Omuz yüksekliği yaklaşık 40-45 cm, vücut uzunluğu 70-85 cm ve ağırlığı 7-15 kg arasında değişir.
- Renk: Genellikle kızıl-kahverengi veya sarımsı kahverengi bir kürke sahiptir. Sırt bölgesinde daha koyu renkler görülebilirken, karın bölgesi daha açık renktedir.
- Görünüm: Kurtlara benzer bir görünüme sahiptir. Uzun bacakları, dik kulakları ve sivri bir burnu vardır.
Yayılım ve Habitat
Afrika altın kurdu, Kuzey Afrika ve Doğu Afrika'da geniş bir coğrafyada yayılış gösterir. Yaşadığı başlıca bölgeler şunlardır:
- Kuzey Afrika: Mısır, Libya, Cezayir, Fas, Tunus.
- Doğu Afrika: Etiyopya, Kenya, Tanzanya, Uganda.
- Habitat: Çeşitli habitatlarda yaşayabilirler. Savanlar, çalılıklar, yarı çöller, tarım alanları ve hatta dağlık bölgelerde görülebilirler.
Davranış ve Ekoloji
- Sosyal Yapı: Genellikle çiftler halinde veya küçük aile grupları halinde yaşarlar. Nadiren büyük sürüler oluştururlar.
- Beslenme: Fırsatçı yırtıcı hayvanlardır. Beslenmeleri, mevsime ve coğrafyaya bağlı olarak değişiklik gösterir. Küçük memeliler, kuşlar, sürüngenler, böcekler, leşler ve meyvelerle beslenebilirler. Ayrıca, yerleşim yerlerine yakın bölgelerde çöp yiyecekleri de tüketebilirler.
- Üreme: Genellikle yılda bir kez ürerler. Gebelik süresi yaklaşık 60 gün sürer. Dişi, ortalama 4-6 yavru dünyaya getirir. Yavrular, yaklaşık 10 ay boyunca ebeveynleri tarafından bakılır ve eğitilir.
- İletişim: Uluma, havlama, homurdanma ve vücut dili gibi çeşitli iletişim yöntemleri kullanırlar.
Koruma Durumu
- IUCN Kırmızı Liste: IUCN tarafından "En Az Endişe Veren" (Least Concern) kategorisinde sınıflandırılmıştır. Bununla birlikte, habitat kaybı, av hayvanlarının azalması, insan-hayvan çatışmaları ve hastalıklar nedeniyle popülasyonları bazı bölgelerde tehdit altındadır.
İnsanlarla İlişkisi
- Kültürel Önemi: Bazı Afrika kültürlerinde, Afrika altın kurdu çeşitli efsanelerde ve folklorik hikayelerde yer almaktadır.
- Tarım Zararı: Bazı bölgelerde, çiftlik hayvanlarına saldırdıkları için çiftçiler tarafından zararlı olarak görülmektedirler. Bu durum, insan-hayvan çatışmalarına yol açabilmektedir.
- Koruma Çabaları: Afrika altın kurdunun korunması için, habitatlarının korunması, insan-hayvan çatışmalarının azaltılması ve kaçak avcılığın önlenmesi gibi çeşitli koruma çalışmaları yürütülmektedir.
Kaynaklar
- Jhala, Y.V., & Moehlman, P.D. (2008). Canis aureus. In: IUCN 2008. IUCN Kırmızı Liste of Threatened Species.
- Rueness, E. K., Asmyhr, M. G., Sillero-Zubiri, C., Macdonald, D. W., & Bekele, A. (2011). The Ethiopian wolf Canis simensis.
- Koepfli, K. P., Pollinger, J., Godinho, R., Robinson, J., Lea, A., Thalmann, O., ... & Wayne, R. K. (2015). Genome-wide evidence reveals that African and Eurasian golden jackals are distinct species. Current Biology, 25(16), 2158-2165.